pedagogika
Zbiórka zastępu
Jak sama nazwa wskazuje, w zbiórce zastępu bierze udział (jeden i tylko jeden) zastęp. Osoby spoza zastępu nie biorą w niej udziału ani nie ingerują w zbiórkę. Zbiórka jest planowana i przygotowywana przez cały zastęp, każda dziewczyna ma w nią swój wkład.
To ich własna „przestrzeń działania” od początku do końca – ich odpowiedzialność, planowanie, realizacja. Ważne, żeby każdy podczas spotkania był „tu i teraz”, tzn. nie błądził myślami gdzieś daleko, wyłączył telefon itp. Zbiórka to coś bardzo prostego i naturalnego: po prostu spotkanie paczki dziewczyn, które chcą coś zrobić razem.
Zbiórka zastępu to podstawa, najważniejsze spotkanie w całym skautingu. Cała reszta (ZZ-y, zbiórki drużyny i inne akcje) mają sens i są potrzebne tylko wtedy, gdy zastępy działają, tzn. spotykają się na zbiórkach.
Ponieważ skauting jest grą na łonie natury i życiem w terenie, zbiórka zastępu też powinna odbywać się – w miarę możliwości – w otoczeniu prawdziwej przyrody. Warto w tym celu od czasu do czasu wybrać się gdzieś dalej od domu, zwłaszcza jeśli dziewczyny mieszkają w mieście. Jeśli dostęp do przyrody jest utrudniony, zbiórki powinny odbywać się przynajmniej na dworze, a nie w pomieszczeniu.
Zbiórki przygotowują do obozu: to tu dziewczyny zgrywają się ze sobą, poznają się lepiej, przejmują odpowiedzialność, mogą się zaprzyjaźnić, spełnić swoje marzenia, przeżyć przygodę, a także zdobywają umiejętności, które przydadzą im się na obozie (i w codziennym życiu). Szczególnie dotyczy to biwaku zastępu, czyli przynajmniej dwudniowej zbiórki z noclegiem.
Stałe elementy zbiórki to modlitwa (zazwyczaj na początku i na końcu oraz Apel Ewangeliczny), Rada Zastępu, zajęcia przygotowane przez harcerki (np. gry, warsztaty). Warto zaplanować czas na jedzenie i chwilę odpoczynku. Plan nie powinien być zbyt napięty (żeby było miejsce na spontaniczność) ani zbyt luźny (żeby nie zmarnować tego czasu). Na zbiórkach dziewczyny są w mundurach.
Zbiórki powinny być takie, jak dziewczyny sobie wymarzą. Dobrze jest zostawić im pewną wolność, nie narzucać za wiele, pozwolić im działać tak, jak chcą. Oczywiście, drużynowa również odpowiada za to, co dzieje się na zbiórce, dlatego musi znać plany dziewczyn przed zbiórką i dowiadywać się, co działo się na zbiórkach. Powinno się to odbywać w atmosferze zainteresowania i przyjaźni, a nie kontroli. Zastępowe mogą wypełniać kartę zbiórki, jeśli im to pomaga.
Trudno powiedzieć, ile powinno trwać spotkanie zastępu. Doświadczenie pokazuje, że najkrótszy czas to kilka godzin. Dobrze by było, gdyby zastęp sam odkrył, jaki czas jest dla niego optymalny. Oczywiście, ważnym ograniczeniem są różne inne obowiązki (nauka, zajęcia pozalekcyjne, spotkania rodzinne itp.), przez co czasem zbiórki muszą być krótkie. Jednak krótkie zbiórki powinny być raczej wyjątkiem. Oprócz nich zastęp spotyka się na dłuższych zbiórkach, jednodniowych wyprawach i wypadach w ciekawe miejsca w okolicy, biwakach z noclegiem itp.
Zastęp spotyka się w takie dni, które – w miarę możliwości – pasują wszystkim członkom zastępu. W zasadzie nie musi to stały dzień i godzina, choć ze względu na inne plany (szczególnie spotkania rodzinne) może to być wygodne rozwiązanie. W każdym razie warto uwrażliwić harcerki na to, aby pytały rodziców z pewnym wyprzedzeniem o plany rodzinne i wiedziały, jakie terminy będą im pasować oraz by informowały rodziców odpowiednio wcześnie o planach zastępu. Zastępowa dba o planowanie wszystkiego z odpowiednim wyprzedzeniem. Kiepski przepływ informacji dotyczących terminów może przekreślić wiele bardzo dobrych pomysłów, gier czy wyjazdów.